09.05.2016

Các nguồn tin ngoại giao đề nghị không nêu tên mới đây cho VOA Tiếng Việt biết Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ thăm Việt Nam từ ngày 22/5. Lịch trình của Tổng thống hiện vẫn được hai nước thu xếp, chưa quyết định các hoạt động cụ thể, và có thể phải đến rất sát ngày ông Obama bay đến Hà Nội mới có lịch chính thức.

Các nguồn tin cho hay, cũng như hai tổng thống Mỹ là Bill Clinton và George Bush từng đến thăm Việt Nam lần lượt trong các năm 2000 và 2006, Tổng thống Obama dự kiến sẽ gặp các lãnh đạo cao nhất của Việt Nam ở Hà Nội rồi tới thăm thành phố Hồ Chí Minh. Ông có thể sẽ phát biểu tại một trường đại học.

Hồi tháng 11/2000, trong chuyến thăm lịch sử của vị tổng thống Mỹ đầu tiên đến Việt Nam kể từ khi kết thúc Chiến tranh Việt Nam, ông Bill Clinton đã phát biểu tại Đại học Quốc gia Hà Nội, sự kiện đã được truyền hình trực tiếp ở Việt Nam và trên kênh CNN của Mỹ.

Các nguồn tin ngoại giao không tiết lộ chi tiết ông Obama sẽ bàn thảo gì hoặc ký kết các thỏa thuận nào với phía Việt Nam, song các nguồn tin khác có liên quan đên chuyến thăm cho hay các vấn đề hai bên quan tâm bao gồm: việc mở đường bay thẳng giữa Việt Nam và Mỹ, quan hệ thương mại cũng như Hiệp định Xuyên Thái Bình Dương, tăng cường quan hệ giáo dục và giao lưu nhân dân, việc cho phép Tổ chức Hòa Bình Mỹ hoạt động tình nguyện và dạy tiếng Anh ở Việt Nam, khởi động Đại học Fulbright, cũng như tăng cường quan hệ quốc phòng-an ninh, và tiếp tục bàn về nhân quyền.

Ngoài ra, một nguồn tin phía Việt Nam cho hay chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến việc Mỹ xem xét việc công nhận Việt Nam có nền kinh tế thị trường và dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam.

Hai tuần trước khi chuyến thăm dự kiến diễn ra, thông qua trang Facebook, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius đã kêu gọi người dân Việt Nam đóng góp các đề nghị về lịch trình của Tổng thống Obama khi thăm Việt Nam.

Lời kêu gọi của vị đại sứ Mỹ đã nhận được hơn 400 câu trả lời. Nhiều người bày tỏ mong muốn tổng thống Mỹ đến thăm quân cảng Cam Ranh – vị trí có vai trò chiến lược khi Biển Đông căng thẳng, hoặc đề nghị ông Obama đến đồng bằng sông Cửu Long để chứng kiến tình hình hạn mặn và tác động của biến đổi khí hậu, hay Vũng Áng, là nơi được coi là nguồn gốc của cuộc khủng hoảng ô nhiễm biển và cá chết hiện chưa kết thúc ở miền trung Việt Nam.

Những địa điểm khác được đề xuất bao gồm TPHCM, thủ đô Hà Nội, các tỉnh miền Trung hay cụ thể hơn như Dinh Độc lập, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Vấn đề nhân quyền và giáo dục cũng được nêu ra trong nhiều đề xuất. Nhiều người nêu đề nghị ông Obama đến tòa nhà Quốc Hội “để nói về tự do, dân chủ, nhân quyền cho Việt Nam”, cũng như để thúc đẩy việc “trả tự do vô điều kiện tất cả tù nhân lương tâm, người bất đồng chính kiến”. Cũng có những lời kêu gọi ông Obama cần thấy “cảnh phụ nữ và trẻ em bị đàn áp thô bạo, người dân bị đánh đập như kẻ thù” ở Việt Nam để ông “thấy dân chủ-tự do” là như thế nào ở Việt Nam.